Islahçı Hakkı Koruması

Çeşit koruma hakkından, Kanunun öngördüğü şekilde, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları veya Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikametgâhı olan veya iş merkezi bulunan gerçek veya tüzel kişiler veya UPOV Sözleşmesi hükümleri dâhilinde başvuru hakkına sahip kişiler yararlanır.

 Yenilik: Bir çeşidin çoğaltım veya hasat edilmiş materyali; ıslahçı hakkı için başvurunun yapıldığı tarihten geriye doğru yurt içinde bir yıl, yurt dışında dört yıl, ağaç ve asmalarda altı yıl öncesine kadar kullanım amacıyla hak sahibi tarafından veya onun rızasıyla satılmamış veya umuma sunulmamış ise çeşit yeni kabul edilir.

Farklılık: Başvuru veya rüçhan hakkı tarihinde, herkesçe bilinen çeşitlerden açıkça ayırt edilebilen çeşit, farklı sayılır. Bir çeşide herhangi bir ülkede başvuru sonucunda ıslahçı hakkı verilmesi veya çeşidin katalogda yer alması halinde, çeşidin başvuru tarihinden itibaren herkesçe bilindiği kabul edilir.

 Yeknesak: Kullanılan çoğaltım metoduna bağlı olan muhtemel değişiklikler dışında, ilgili özellikler bakımından bir örneklik gösteren çeşit, yeknesak kabul edilir.

 Durulmuşluk: Birbirini izleyen çoğaltımlar sırasında veya belirli çoğaltım dönemleri sonunda ilgili özellikleri değişmeksizin aynı kalan çeşit, durulmuş kabul edilir.

Koruma süresi ıslahçı hakkının tescilinden itibaren yirmi beş yıldır. Bu süre ağaçlar, asmalar ve patates için otuz yıldır. Koruma süresinin sona ermesi, takvim yılı sonu itibarıyla hesaplanır.

Çeşit sahibi, yazılı olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’na başvurur. Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı BÜGEM Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. BÜGEM ve TTSM (Tohum Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü) bünyesinde Teknik İnceleme gerçekleştirilmektedir.

Bakanlık, inceleme sonucunda, korumadan yararlanacak kişilerin uygunluğunu ve başvuru sahibinin Kanunda belirlenen gerekli işlemleri yerine getirdiğini tespit ederse, ıslahçı hakkını Kütüğe kaydederek hak sahibine Islahçı Hakkı Belgesi verir.

Başvuru sahibi dışındaki kişiler aşağıdaki işlemleri yapamaz.

• Üretmek veya çoğaltmak.
• Çoğaltım amacıyla hazırlamak.
• Satışa arz etmek.
• Satmak veya diğer şekillerde piyasaya sürmek.
• İhraç veya ithal etmek.

Kişisel, deneme amaçlı kullanımlar, Islah amaçlı kullanım, çiftçiler için kısıtlı miktarda kendi üretimleri için tohumluk ayırmaları engellemez.